Cách diệt tảo trong ao nuôi tôm an toàn

Tảo tàn, sụp tảo luôn luôn là vấn đề khiến người nuôi tôm rất đau đầu khi gặp phải. Vì thế làm thế nào để diệt tảo trong ao nuôi tôm an toàn và mang lại hiệu quả cao chính là nỗi trăn trở lớn lao của bà con. Chuyên mục nuôi tôm của công ty Thiên Tuế sẽ mang đến những thông tin cơ bản về các loại tảo cũng như cách xử lý chúng với mục đích hỗ trợ bà con có một vụ nuôi thuận lợi và thành công.

1. Tảo là gì?

Tảo là một loài thực vật có chứa chất diệp lục, thông thường tảo hay sống trong nước. Với ngành tôm, tảo chính là một nguồn cung cấp oxy quan trọng cho quá trình hô hấp của tôm và các sinh vật khác cũng như hỗ trợ quá trình oxy hóa những chất hữu cơ còn tồn đọng.

Tảo cũng có mặt lợi và hại. Lợi tảo có công dụng giúp giảm độ trong của nước, hỗ trợ cân bằng hệ sinh thái trong ao nuôi. Còn với tảo có hại thì thậm chí gây ra bệnh dịch trên tôm và khiến tôm chết.

2. Các loại tảo thường gặp trong ao nuôi tôm

Các loại tảo trong ao nuôi tôm nước mặn, nước ngọt phổ biến như: tảo khuê, tảo lam, tảo lục, tảo đỏ… mỗi loại có những đặc trưng riêng và mức độ ảnh hưởng khác nhau tác động đến sự sinh trưởng và quá trình phát triển của tôm.

2.1. Tảo lam

Tảo lam còn được biết đến với cái tên vi khuẩn lam. Loại tảo này là loài thuỷ sinh và tự tạo thức ăn cho chính mình. Thông thường, người ta dễ dàng tìm thấy tảo lam ở đa dạng các môi trường nước từ nước mặn, nước ngọt cho đến nước lợ.

Tảo lam là loại thực vật có sức sống bền bỉ

Trong điều kiện đủ chất dinh dưỡng, tảo lam phát triển quá mức sẽ gây hiện tượng lan rộng như nở hoa, tạo chất nhờn dính vào mang tôm ngăn cản quá trình hô hấp, nghiêm trọng hơn là nếu tôm ăn phải sẽ khó tiêu hoá và tiết ra độc tố có thể dẫn đến bệnh phân trắng.

Hơn nữa, tảo lam còn sử dụng hết oxy dẫn đến tình trạng thiếu hụt oxy cho tôm, ngăn chặn ánh nắng mặt trời do mật độ tảo quá dày. Những ao nuôi có quá nhiều tảo lam thường rất hôi và có chất nhờn, không chỉ ảnh hưởng đến tôm mà còn cả sức khoẻ con người.

2.2. Tảo đỏ ( tảo giáp)

Tảo đỏ còn gọi là tảo giáp được tìm thấy chủ yếu ở nơi có nước mặn và khoảng 10% sống ở nước ngọt. Tảo di chuyển nhanh trong nước nhờ các tiêm mao xung quanh cơ thể, khoảng một nửa tảo giáp sống tự dưỡng, còn lại là sống dị dưỡng.

Lợi và hại của tảo trong ao nuôi tôm

Khi đủ điều kiện dinh dưỡng, tảo xảy ra hiện tượng nở hoa khiến vỏ tôm bị nhiễm bẩn, đe dọa lớn đến sức khỏe của tôm nuôi. Nguyên nhân chính gây tảo giáp trong ao tôm là do chất lượng nguồn nước được cấp từ bên ngoài vào, trong quá trình nuôi do sự mất cân bằng chất khoáng hoặc do đáy ao quá bẩn tạo điều kiện cho tảo phát triển quá mức.

Tảo giáp ức chế quá trình tiêu hoá của tôm do chúng có vách tế bào cứng, thậm chí có trường hợp tôm bị tắt nghẽn đường ruột hoặc phân đứt đoạn khi có nhiều tế bào giáp trong ruột.

Khi mật độ tảo đỏ quá dày đặc sẽ xuất hiện hiện tượng tôm bị nổi đầu về đêm và lúc sáng sớm do thiếu hụt nguồn oxy trong nước và ao bị phát sáng ảnh hưởng lớn đến phát triển tôm nuôi.

2.3. Tảo lục

Cái tên tảo lục đại diện cho vẻ ngoài mang màu xanh lục đặc trưng của chúng. Phần lớn tảo lục sống ở nước ngọt. Đây là loại tảo có lợi cho ao nuôi, duy trì nhiệt độ nước ổn định ở đáy ao, không gây mùi hôi như tảo lam mà còn giúp tạo màu nước, hấp thu các chất hữu cơ dư thừa, có khả năng ngăn chặn sự phát triển của các loại vi khuẩn Vibrio.

Bản thân tảo lục có chứa tới 60% protein nên là nguồn thức ăn tự nhiên giàu chất dinh dưỡng cho tôm, cung cấp nguồn oxy dồi dào nhờ quá trình quang hợp của chúng. Nếu tảo lục có mật độ cao trong ao nuôi sẽ đẩy lùi được sự phát triển của các loại tảo không có lợi.

2.4. Tảo khuê (tảo silic)

Là loại tảo tốt nhất, có thể xem là lợi tảo trong ao tôm. Tảo khuê phát triển trong ao làm cho nước ao có màu nâu giống màu nước trà. Tảo khuê có thể được sử dụng làm thức ăn cho ấu trùng tôm trong trại giống mang lại hiệu quả khá cao.

Trong ao nuôi, tảo khuê thường được tìm thấy trong ruột của tôm nuôi. Bởi vì lợi ích của tảo khuê nên thường người nuôi muốn duy trì tảo khuê phát triển tốt trong ao.

Siêu tảo khuê trong ao nuôi tôm

Tảo sẽ là yếu tố cực kỳ quan trọng trong sự hình thành thức ăn tự nhiên trong ao, giúp tôm có nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng, nhất là trong giai đoạn thả giống ban đầu, giúp người nuôi tôm giảm chi phí thức ăn đáng kể.

Tảo khuê có màu vàng nhạt làm cho nước ao giảm độ trong, tôm dễ bắt mồi, đồng thời giảm lượng ánh sáng chiếu xuống tầng đáy ao, tảo độc khó phát triển.

Tảo Khuê còn có thể được xem như chiếc máy lọc trong môi trường nước, chúng hỗ trợ giúp ổn định các chỉ tiêu môi trường trong ao.

3. Nguyên nhân khiến tảo phát triển

• Thức ăn dư thừa khiến ao nuôi bị nhiễm bẩn.
• Chất thải của tôm trong suốt quá trình nuôi gây ô nhiễm môi trường nước
• Quá trình cải tạo ao nuôi không kỹ, đáy ảo vẫn còn bẩn tạo điều kiện tảo độc phát triển
• Mưa lớn kéo dài kéo theo các thông số về độ pH và độ mặn biến động.
• Nắng nóng kéo dài, nhiệt độ nước tăng cao, quá trình phân hủy mùn bã hữu cơ nhanh hơn, tạo ra nhiều dưỡng chất cho tảo phát triển.
• Tảo đã tồn tại sẵn trong nguồn nước cấp vào ao hoặc trong đất ở đáy ao.

4. Cách diệt tảo trong ao nuôi tôm hiệu quả (cắt tảo)

4.1. Diệt tảo trong ao nuôi tôm bằng hóa chất.

Có thể cắt tảo bằng các loại hóa chất hay nguyên vật liệu an toàn cho tôm, một số loại hóa chất và nguyên vật liệu được người nuôi áp dụng để cắt tảo, chẳng hạn như:

• Cắt tảo bằng hóa chất diệt khuẩn như BKC hay TCCA. Lưu ý là cắt tảo bằng hóa chất thì cắt lúc trời nắng (50% tạt nơi có tảo, 50% tạt đều ao), ngưng chạy quạt 30 phút rồi cho chạy quạt lại.
• Cắt tảo bằng vôi với liều lượng trong khoảng <20kg/1000m³ nước sau khi dánh vôi sử dụng kèm zeolite 20kg/1000m³. Lưu ý là cắt tảo bằng vôi vào ban đêm.
• Cắt tảo bằng Đồng Sunfat (CuSO₄).

Xử lý tảo độc bằng hóa chất có ưu điểm là tiết kiệm chi phí và có hiệu quả nhanh chóng. Tuy nhiên nhược điểm của phương pháp này là dễ làm sụp tảo, mất tảo nếu quá liều lượng quy định, tảo độc sẽ sớm phát triển trở lại do ao nuôi vẫn đang có rất nhiều chất dinh dưỡng dư thừa.

4.2. Diệt tảo trong ao nuôi tôm bằng các biện pháp sinh học

Phương pháp nuôi tôm kết hợp với cá rô phi cũng là một biện pháp hay để xử lý tảo độc. Tập tính của cá rô phi là chúng thường sống ở tầng đáy và tầng nước giữa. Chúng có khả năng tiêu hóa từ 30% đến 60% hàm lượng đạm trong tảo, đặc biệt là các loại tảo độc, giúp ổn định môi trường nước nuôi tôm.

Bên cạnh đó, người nuôi cần kiểm soát lượng thức ăn cho tôm, tránh để tình trạng dư thừa thức ăn. Các khảo sát khoa học đã chỉ ra rằng, chính lượng thức ăn dư thừa trong ao nuôi là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến việc bùng phát các loài tảo độc.

Ngoài ra, xử lý tảo bằng vi sinh vật có lợi (men vi sinh) kết hợp với Enzyme đang là một trong những ưu tiên hàng đầu hiện nay. Việc cắt tảo bằng chế phẩm sinh học (men vi sinh kết hợp với enzyme) vừa có tác dụng xử lý tảo độc mạnh mẽ, vừa bổ sung các nguồn vi sinh có lợi, giúp ổn định môi trường nước và hạn chế các tác động lên tôm.

Cắt tảo ban đêm hay ban ngày?

Nếu cắt tảo bằng biện pháp sinh học, dùng chế phẩm sinh học là vi sinh có lợi kết hợp với enzyme thì phải cắt tảo bằng ban đêm. Cơ chế cắt tảo bằng chế phẩm sinh học chính là bổ sung một lượng lớn vi sinh vật có lợi, kết hợp với enzyme vào ao nuôi để chúng sinh sôi nảy nở và cạnh tranh sinh học trực tiếp với tảo độc, từ đó giảm nguồn dinh dưỡng của tảo độc, làm cho chúng suy yếu và từ đó mất hết khả năng gây hại cho tôm.

Nên cắt tảo vào chiều tối, khi trời tắt nắng, để đạt được hiệu quả cao nhất

Cơ chế cắt tảo bằng chế phẩm sinh học được mô tả như sau:

• Enzyme sẽ giúp cắt nhỏ các loại nhầy nhớt cũng như các tế bào tảo để vi sinh có lợi có thể xử lý dễ dàng. Các loại enzyme thường dùng sẽ là: Enzyme Xylanase, Enzyme Beta Glucanase, Enzyme Amylase, Enzyme Protease, Enzyme Phytase, Enzyme Cellulase.
• Các chủng vi sinh vật có lợi sẽ sinh sôi nảy nở nhanh chóng, cạnh tranh, chiếm đoạt và sử dụng hết nguồn dinh dưỡng có trong ao, làm cho tảo bị suy yếu.
• Một trong những yếu tố dinh dưỡng bị cạnh tranh khủng khiếp nhất là Oxy. Tảo là thực vật, theo cơ chế quang hợp thì vào ban đêm, chúng rất cần oxy để sống. Tuy nhiên, khả năng và tốc độ sử dụng oxy của vi sinh vật có lợi cũng rất mạnh mẽ, kèm với số lượng áp đảo, vi sinh vật có lợi sẽ cạnh tranh, chiếm đoạt và sử dụng hết nguồn oxy của tảo.
• Sau khi tảo chết, xác tảo tàn sẽ lơ lửng và lắng tụ dưới đáy ao, cũng chính các vi sinh vật có lợi này sẽ xử lý luôn các loại xác tảo và mùn bã hữu cơ này, biến chúng thành nguồn dinh dưỡng cho chính vi sinh vật có lợi phát triển.
• Các chủng vi sinh vật có lợi sinh sản nhanh chóng đồng thời có khả năng áp chế tảo mạnh mẽ là hai chủng vi sinh: Bacillus và Rhodobacter.

Vậy vi sinh vật có lợi có sử dụng hết oxy của tôm hay không?

Câu trả lời là rất khó. Theo thứ tự thì khả năng sử dụng oxy của tôm sẽ mạnh hơn của vi sinh và khả năng sử dụng oxy của vi sinh sẽ mạnh hơn của tảo. Nhưng do số lượng vi sinh trong ao rất lớn và liên tục gia tăng, cho nên vẫn cần cấp thêm oxy vào ao nuôi để tránh tình trạng tôm bị thiếu hụt oxy.

Đó chính là lý do mà nếu cắt tảo bằng chế phẩm sinh học, chúng ta nên cắt tảo vào ban đêm và bổ sung oxy (chạy quạt liên tục) trong quá trình cắt tảo. Đồng thời kết hợp với việc vớt xác tảo tàn, váng bọt, nhầy nhớt để tránh tình trạng ao bị ô nhiễm sau khi xử lý tảo.

Trước và sau khi cắt tảo, nên cho tôm ăn chế phẩm thảo dược HEPHATRA kết hợp với men tiêu hóa Immune Bio TT (với thành phần vách tế bào độc quyền có tác dụng chữa lành đường ruột và tăng cường sức đề kháng cho tôm) để giúp tôm có sức đề kháng, ổn định hệ vi sinh đường ruột.

Đồng thời có thể trộn cho ăn kết hợp với tạt dịch chiết Diệp Hạ Châu (với thành phần là Diệp Hạ Châu nguyên chất 100%) có tác dụng phục hồi và tăng cường chức năng gan tụy, để tránh cho tôm bị các chùng Vibrio spp. cơ hội tấn công.

Premix Herbs HEPHATRA

Immune Bio TT

Dịch chiết Diệp Hạ Châu

Nguyên liệu sản xuất
Thức ăn & Thuốc thủy sản

Danh mục nguyên liệu phục vụ cho việc sản xuất các loại Thức ăn và Chế phẩm, Thuốc thủy sản.

Nguyên liệu sản xuất
Thức ăn chăn nuôi

Danh mục nguyên liệu phục vụ cho việc sản xuất các loại Thức ăn chăn nuôi và Thuốc thú y.

Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm Thiên Tuế
THIENTUE PHARMACEUTICAL JOINT STOCK COMPANY
Xin chào quý khách! Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm Thiên Tuế (Thientue Pharma JSC) tự hào là đơn vị cung cấp nguyên liệu dược liệu cho sản xuất Thực phẩm chức năng, Thức ăn chăn nuôi và Thuốc thú y - thủy sản hàng đầu Việt Nam. Thiên Tuế xin gửi tới Quý khách hàng lời chào trân trọng, lời chúc sức khỏe, may mắn và thành công. Chúng tôi rất mong nhận được sự hài lòng từ quý khách hàng.
Xin cám ơn quý khách!

Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm Thiên TuếTHIENTUE PHARMACEUTICAL JOINT STOCK COMPANYXin chào quý khách!Công Ty Cổ Phần Dược Phẩm Thiên Tuế (Thientue Pharma JSC) tự hào là đơn vị cung cấp nguyên liệu dược liệu cho sản xuất thực phẩm chức năng và thức ăn chăn nuôi hàng đầu Việt Nam.Thiên Tuế xin gửi tới Quý khách hàng lời chào trân trọng, lời chúc sức khỏe, may mắn và thành công. Chúng tôi rất mong nhận được sự hài lòng từ quý khách hàng.Xin cám ơn quý khách!